Bushcraft terimini ilk kez kimin ortaya koyduğu bilinmiyor olsa da medeniyetlerin gelişimi sırasında binlerce yıldır kullanılan hayatta kalma becerilerinin bütünlüğü olarak nitelendirilebilir. Bushcraft; Türkçe’de pek çok farklı şekilde tanımlanabilir veya tarif edilebilir. Ancak hayatta kalma olarak adlandırılan survival kelimesine benzer bir anlama sahiptir. Bushcraft vahşi doğada hayatta kalma yöntemlerini içerir.
Bushcraft, insanın doğada sadece hayatta kalmak amacıyla gerekli bilgi, birikim ve yeteneklerini uygun bıçak, balta, ocak, ağaç, bitki ve doğada bulabileceği yiyecekler gibi malzemeler kullanarak gerçekleştirebilmesi, vahşi doğada hayatta kalmak için sergileyebileceği yetenekler bütünüdür.
Doğa ile dengeyi koruyan insanoğlunun doğaya ve şartlara adaptasyonunu maksimum seviyeye çekebilme yeteneklerini sorgulayan bushcraft kavramı, ülkemizde son yıllarda oldukça yaygınlaşmaya başlamıştır. Doğada barınabilmek için ölü odun tercih etmek, lokal popülasyonu tehlikeye atmamak, çevre ile uyumlanarak hayatta kalabilmek bushcraft felsefesinin en önemli noktalarını oluşturmaktadır.
Bushcraft ile Survival Aynı Şeyler mi?
Hem bushcraft hem de survival temelde aynı şeylerden bahsediyor ve aynı konuları içeriyor olsalar da survival kelimesi, doğrudan hayatta kalabilmek için kendisini doğada bulan insanın mücadelesini tarif ederken; bushcraft, survivalda karşılaşılabilecek sorunları öngörerek doğal ortama çıkmaya, bıçak, balta, sırt çantasında bulunabilecek kamp malzemeleri gibi hazırlıklarla aslında survivalın hobiye dönmüş bir hali olarak karşımıza çıkıyor.
Survival; doğal koşullarda hayatta kalabilmek için maksimum korunma, az zaman harcama ve az enerji tüketmeye yoğunlaşan bir bilgi ve beceriler bütünüdür. Yağmurdan ve soğuk hava koşullarından olduğu kadar sıcaktan da korunmanızı sağlayacak bir barınağa sahip olmanız için ormanda veya doğada bulabileceğiniz tüm kaynaklar hakkında detaylı ve işe yarar bilgilere sahip olmalı, doğru malzemeleri doğru koşullarda seçerek kullanmalısınız.
Bushcraft, yukarıda bahsettiğimiz koşullara daha hazırlıklı olmanız, bulunacağınız coğrafya hakkında önceden bilgi toplayabileceğiniz bir hazırlığa sahip olmanızı sağlayan survivala oranla şartları biraz daha rahatlatılmış, kimi toplumlarda bir spor veya öğreti olarak adlandırılan bir hobi olarak tanımlanabilir.
Temelde bushcraft aslında survival terimi içinde bu alanın biraz daha hobi haline gelmiş şeklidir. Survival, insanın doğrudan doğa ile başbaşa kalmasıdır. Temel beceriler ve bilgelikler aslında her ikisinde de aynıdır ancak şartlar itibarıyla küçük farklılıklara sahiptirler.
Bushcraft Yaparken Hangi Temel Becerilere Sahip Olmak Gerekir?
Aslında bu sorunun cevabı doğada karşılaştığınız, aklınıza gelebilecek en basit şeyden en kapsamlı ve kompleks işe kadar herşeyi kapsar. Bazı becerileri kitaplardan ve eğitimlerle alabilirken, bulunduğunuz koşulların özellikli yapıları sizi uygularken öğrenmeye zorlar. Bushcraftın en önemli ve ilgi çeken özelliği; kişinin hayatta kalabildiğini hissetmesinden aldığı keyif ve özgüven kadar yaşarken öğrenme alışkanlığını geliştirmesidir.
Bushcraft için yazılmış veya bilinen en temel becerileri toplayacak olursak;
Ateş ve Aydınlanma
İngilizce’de ve bushcraft kavramı içerisinde “Fire Lighting” olarak adlandırılan ateş yakma, çeşitli tutuşturucu kaynakları kullanılarak kontrollü ateş yakılması ve bu ateşin ısınma, yemek hazırlama, aydınlanma ve gece yabani hayvanları uzak tutma gibi işlevlerde kullanılmasını tanımlar.
Barınak
Doğal koşullar içerisinde yağmur, çiğ, don gibi kış ikliminin sert koşullarından korunmak kadar sıcaktan ve elbette böcek ve sürüngen türleri başta olmak üzere vahşi yaşamda karşılaşabilecek hayvanlardan korunmak amacıyla barınak yapmak en önemli noktalardan biridir. Bushcraft, doğada bulunan odun türleri, sazlık gibi bitki çeşitleri ve çamurdan duvarlar ile barınak yapma becerileri geliştirmeniz gereken bir daldır.
Toplama
Yabani hayatta yetişen bitki türleri ve hatta hayvan türlerinin hangilerinin yenilebilir olduğunu bilmeniz gerekir. İster bushcraft isterse survival terimi için bu gerçek değişmez.Yemek için uygun gördüğünüz bitkiler ve köklerden emin olmanız gerekir, bazı besinler vücudunuzda kritik alerjik reaksiyonlara neden olabileceği gibi aldığınız besinin içeriğindeki maddeler vücut ısınınızı değiştirebilir, hızlı su kaybetmenize neden olabilir.
Navigasyon
Aslında son dönemde yaygınlaşan oryantring gibi doğada nerede olduğunuza karar verebilmeniz, hangi yöne gitmenizi netleştirebilecek kadar yön bilgisine sahip olmanız gerekir. Tüm bu hareketliliği en az enerji ve zaman harcayarak yapmak bushcraft felsefesinin temellerinden biridir. Ulaşmak istediğiniz noktaya gitmek kadar seçtiğiniz ve kullandığınız rotanın şartlarını da öngörebilecek niteliklere sahip olmanız önemlidir.
Bushcraft Malzemeleri
Bushcraft için baltadan bıçağa, testereden basit bir sırt çantasına kadar pek çok malzeme kullanılabilir. Ancak her bir bushcraft malzemesi hafif olması, kolay kullanılabilir olması ve aslında çok fonksiyonlu olarak dizayn edilmiş, kesinlikle dayanıklı olması gereken malzemelerdir.
İlk Yardım ve Acil Müdahale
Doğada karşılaşabileceğiniz en büyük sorun sağlığınızın bozulmasıdır. Bu bazen bir hastalık sonucu olabileceği gibi bazen basit görünen küçük yaralanmaların olası tehlikeleri olarak karşımıza çıkabilir. Bu tarz durumlarla mücadele etmek için ilk yardım malzemeleri yanımızda yok ise temiz bir su kaynağını nasıl bulacağımız, yarayı veya hastalığı hayatımızı tehdit etmekten nasıl döndürebileceğimizi bilmemiz gerekir. İlk yardım eğitimi olmaksızın bushcraft tam bir intihar haline dönüşebilir.
Üretici Olma
Bushcraft ile doğadaysak kullanacağımız bardak, tabak veya ihtiyaç duyacağımız bir tavayı, zaman zamansa yakalayabileceğimiz balıkları pişirebileceğimiz bir mangal veya ocak düzeneğini kendimiz sağlayabilmeliyiz. Hayatta kalmak için ihtiyaç duymayacağımız ama hayatta kalmamıza yardımcı olan yontma ve şekil verebilme yeteneğimizi geliştirerek basit bushcraft malzemeleri üretebiliriz.
Bushcraft’a Başlarken
Bushcraftı net sınırlar çizmeden ve olması gerektiği gibi tanımladıktan sonra içimizdeki isteği gerçekleştirmek için bushcrafta nasıl başlarım sorusunu da cevaplamak gerekir. Bushcraft, kişisel bilgi birikimi ve becerilere dayalı olduğu için aslında bu yönüyle bakıldığında en temel şartın kişinin kendini tanıması ve bilmesi olduğu gerektiği gerçeğini görmek gerekiyor.
Amacınız çadırınızla basit bir kampsa, bunu çok da bushcraft olarak adlandırmamak gerekiyor. Bushcraft multidisipliner bir yaklaşıma sahip, bir kamptan çok daha fazlası olduğu için alet kullanımı, bitki örtüsü ve iklim hatta toprak çeşitliliği hakkında detaylı bilgi gerektiriyor. İlk yardım bilgileri belki de en önce öğrenilmesi gereken bilgiler ve alınması gereken eğitimler ancak bu tarz bilgileri kullanmamızı önleyecek diğer bilgileri de mutlaka edinmeli, kendimizden emin olduktan sonra bushcraft için bir başlangıç yapmalıyız.